PODSTAWOWY, ewolucyjny materiał życiowy—życie przedumysłowe—formułowane jest przez Nadrzędnych Kontrolerów Fizycznych oraz przez funkcje przekazywania życia Siedmiu Duchów Nadrzędnych, w połączeniu z czynną służbą wyznaczonych do tego Nosicieli Życia. W wyniku koordynującego funkcjonowania tej trojakiej stwórczości kształtuje się fizyczna podstawa działania umysłu, w formie organizmu—materialnych mechanizmów inteligentnie reagujących na zewnętrzne bodźce środowiskowe a później na bodźce wewnętrzne, wpływy pochodzące z samego umysłu tego organizmu.
Istnieją, zatem, trzy odrębne poziomy stwarzania i ewolucji życia:
1. Domena fizyczno-energetyczna—wytwarzanie zdolności umysłowych.
2. Służba umysłowa duchów przybocznych—wkraczająca na teren zdolności duchowych.
3. Duchowe wyposażenie śmiertelnego umysłu—osiągające swój punkt kulminacyjny w obdarzeniu Dostrajaczem Myśli.
Mechaniczne, nie uczące się poziomy reagowania organizmu na otoczenie, stanowią domenę kontrolerów fizycznych. Przyboczne umysły-duchy uruchamiają i regulują adaptacyjne, albo niemechaniczne, uczące się typy umysłu—te reagujące mechanizmy organizmu, które potrafią uczyć się z doświadczenia. I kiedy duchy przyboczne kierują w ten sposób potencjałami umysłu, Nosiciele Życia również prowadzą swą własną kontrolę nad aspektami środowiskowymi procesu ewolucyjnego, aż do pojawienia się woli ludzkiej—zdolności poznania Boga i możliwości wyboru jego czczenia.
To właśnie zintegrowana działalność Nosicieli Życia, kontrolerów fizycznych i duchów przybocznych, warunkuje kurs ewolucji organicznej na światach zamieszkałych. Dlatego właśnie ewolucja—na Urantii czy gdziekolwiek indziej—zawsze jest celowa, nigdy nie przypadkowa.