◄ 95:3
Verhandeling 95
95:5 ►

Het onderricht van Melchizedek in de Levant

4. Het onderricht van Amenemope

95:4.1

Te zijner tijd groeide er in Egypte een leraar op die door velen de ‘zoon des mensen’ en door anderen Amenemope werd genoemd. Deze ziener verhief het geweten tot zijn hoogtepunt als arbiter tussen goed en kwaad, onderrichtte dat zonde gestraft wordt en verkondigde dat de mens behouden kon worden door de zonnegod te hulp te roepen.

95:4.2

Amenemope leerde dat rijkdommen en voorspoed door God geschonken werden, en dit denkbeeld kleurde in sterke mate de filosofie van de Hebreeërs, die later opkwam. Deze edele leraar geloofde dat Godsbewuszijn de bepalende factor was in het hele gedrag; dat ieder moment beleefd moest worden in het besef van de tegenwoordigheid Gods en van de verantwoording die de mens God schuldig is. De leringen van deze wijze werden vervolgens in het Hebreeuws vertaald en vormden het heilige boek van het Hebreeuwse volk, lang voordat het oude testament werd teruggebracht tot geschreven documenten. De voornaamste prediking van deze goede mens had te maken met het onderricht aan zijn zoon over oprechtheid en eerlijkheid in bestuurlijke vertrouwensposities, en deze edele gevoelens uit een ver verleden zouden iedere moderne staatsman tot eer strekken.

95:4.3

Deze wijze man van de Nijl leerde dat ‘rijkdommen vleugels krijgen en wegvliegen’—dat alle aardse dingen vluchtig zijn. Zijn grote gebed was om ‘uit vrees gered te worden.’ Hij riep alle mensen op om zich van ‘de woorden der mensen’ af te keren naar ‘de daden Gods.’ Samengevat onderrichtte hij: de mens wikt, maar God beschikt. Zijn onderrichtingen, vertaald in het Hebreeuws, hebben de filosofie van het Boek der Spreuken in het Oude Testament bepaald. Vertaald in het Grieks, hebben zij alle latere Helleense religieuze filosofie gekleurd. De latere Alexandrijnse filosoof Philo bezat een afschrift van het Boek der Wijsheid.

95:4.4

Amenemope vervulde de rol van instandhouder van de ethiek van de evolutie en de moraal van de openbaring, en in zijn geschriften gaf hij deze aan zowel de Hebeeërs als aan de Grieken door. Hij was niet de grootste religieuze leraar van zijn tijd, maar hij oefende wel de grootste invloed uit, in de zin dat hij het latere denken kleurde van twee essentiële verbindingsschakels in de ontwikkeling van de westerse beschaving—de Hebreeërs, bij wie het hoogtepunt van het westerse religieuze geloof evolueerde, en de Grieken die het zuiver filosofische denken tot zijn grootste Europese hoogten ontwikkelden.

95:4.5

In het Boek van de Hebreeuwse Spreuken zijn hoofdstukken vijftien, zeventien, twintig, en hoofdstuk tweeëntwintig, vers zeventien, tot hoofdstuk vierentwintig, vers tweeëntwintig, bijna woordelijk ontleend aan Amenemope’s Boek der Wijsheid. De eerste psalm uit het Hebreeeuwse Boek der Psalmen is door Amenemope geschreven en bevat de kern van het onderrricht van Ichnaton.


◄ 95:3
 
95:5 ►