Człowiek prymitywny nigdy nie wahał się niewolić swych współbraci. Kobieta była pierwszym niewolnikiem, rodzinnym niewolnikiem. W czasach pasterskich człowiek niewolił kobietę, jako podległego sobie partnera seksualnego. Taki rodzaj niewolnictwa powstał bezpośrednio na skutek zmniejszającej się zależności mężczyzny od kobiety.
Jeszcze do niedawna zniewolenie było losem tych jeńców wojennych, którzy nie chcieli przyjąć religii zwycięzcy. Wcześniej jeńcy byli jedzeni, torturowani na śmierć, zmuszani do walki jeden z drugim, poświęcani duchom albo niewoleni. Niewolnictwo było wielkim postępem po rzezi i kanibalizmie.
Zniewolenie było krokiem naprzód, gdy idzie o miłosierne traktowanie jeńców wojennych. Zasadzka pod Aj, z masowym wyrzynaniem mężczyzn, kobiet i dzieci, gdzie tylko król został oszczędzony, aby zaspokoić próżność zwycięzcy, jest wiernym zobrazowaniem barbarzyńskiego mordu, dokonanego nawet przez domniemanie cywilizowany naród. Najazd na Oga, króla Baszanu, był równie brutalny jak i skuteczny. Hebrajczycy „pobili tak, że nikt nie ocalał”, swoich wrogów, zabierając całą ich własność jako zdobycz. Nałożyli wszystkim miastom trybut cierpienia „pozabijali wszystkich mężczyzn”. Jednak wiele współczesnych im plemion, charakteryzujących się mniejszym plemiennym egotyzmem, dawno już zaczęło adoptować bardziej zaawansowanych jeńców.
Myśliwi, podobnie jak amerykański człowiek czerwony, nie zniewalali. Adoptowali albo zabijali swych jeńców. U ludów pasterskich niewolnictwo nie było rozpowszechnione, ponieważ niewielu potrzeba im było robotników. Na wojnie pasterze zwyczajowo zabijali wszystkich męskich jeńców a jako niewolników brali tylko kobiety i dzieci. Prawo mojżeszowe dawało specjalne wskazówki, dotyczące brania za żony jeńców-kobiety. W wypadku niezadowolenia mogły być odesłane, ale Hebrajczycy nie mogli sprzedawać takich odrzuconych małżonek jako niewolnic—był to przynajmniej jakiś postęp cywilizacyjny. Chociaż zasady społeczne Hebrajczyków były surowe, przewyższały one znacznie podobne zasady u plemion otaczających.
Pasterze byli pierwszymi kapitalistami; ich stada stanowiły kapitał a żyli z odsetek—z przyrostu naturalnego. Pasterze nie chcieli powierzać swego majątku ani niewolnikom ani kobietom. Później jednak brali męskich jeńców i zmuszali ich do uprawy roli. Są to wczesne początki poddaństwa—przywiązania człowieka do ziemi. Afrykanów łatwo było nauczyć uprawy ziemi, zatem stali się oni znakomitą rasą niewolników.
Niewolnictwo było nieuniknionym ogniwem w łańcuchu ludzkiej cywilizacji. Było tym mostem, po którym społeczeństwo przeszło od chaosu i lenistwa do porządku i cywilizowanych zajęć; zacofanych i leniwych ludzi zmuszano do pracy, w związku z tym ich zwierzchnicy mieli dobrobyt i wolny czas na postęp społeczny.
Wprowadzenie niewolnictwa zmuszało człowieka do wynalezienia mechanizmu regulacyjnego społeczeństwa prymitywnego; dawało podstawy pierwocin rządu. Niewolnictwo wymagało silnego kierownictwa a w czasie europejskiego średniowiecza praktycznie zanikło, ponieważ panowie feudalni nie mogli kontrolować niewolników. Zacofane plemiona wywodzące się z pradawnych czasów, takie jak współcześni, rodzimi Australijczycy, nigdy nie miały niewolników.
Prawda, że niewolnictwo było despotyczne, ale to właśnie w szkole ucisku człowiek uczył się pracowitości. W końcu niewolnicy mieli swój udział w błogosławieństwach wyższego społeczeństwa, które tak niechętnie pomagali tworzyć. Niewolnictwo przynosi organizację kulturową i zdobycze społeczne, ale szybko atakuje zdradziecko społeczeństwo od wewnątrz, jako najgroźniejsza ze wszystkich destrukcyjnych dolegliwości społecznych.
Współczesne wynalazki mechaniczne czynią niewolnika przeżytkiem. Niewolnictwo przemija, podobnie jak poligamia, gdyż się nie opłaca. Jednak gwałtowne wyzwolenie znacznej liczby niewolników zawsze okazywało się katastrofalne; mniej kłopotów powstaje wtedy, gdy są oni uniezależnieni stopniowo.
Dziś ludzie nie są niewolnikami społecznymi, jednak wiele ich tysięcy, na skutek swych ambicji, pozwala się niewolić długami. Mimowolne zniewolenie utorowało drogę nowej i udoskonalonej formie zmodyfikowanego poddaństwa gospodarczego.
Podczas gdy ideałem społeczeństwa jest powszechna wolność, nigdy nie powinno się tolerować próżniactwa. Wszyscy ludzie, o zdrowym ciele, powinni być zmuszani do pracy, w ilości potrzebnej do utrzymania się.
Współczesne społeczeństwo się cofa. Niewolnictwo prawie zanikło; kończy się używanie udomowionych zwierząt. Cywilizacja sięga z powrotem po ogień—do świata nieorganicznego—po siłę. Człowiek wydobył się z dzikości dzięki ogniowi; dziś sięga wstecz, odrzuciwszy pomoc niewolników i asystę zwierząt, kiedy usiłuje wyrwać nowe tajemnice i źródła bogactwa oraz potęgi z podstawowego magazynu natury.