O podziale pracy w społeczeństwie prymitywnym z początku decydowały warunki naturalne a potem społeczne. Wczesna organizacja pracy wyglądała następująco:
1. Podział według płci. Praca kobiety wywodzi się z tego, że dziecko zasadniczo z nią przebywa, z natury kobieta bardziej kocha dzieci niż mężczyzna. Tym samym kobieta stała się rutynowym pracownikiem, podczas kiedy mężczyzna został myśliwym i wojownikiem, mając tym samym wyraźnie oddzielone od siebie okresy pracy i wypoczynku.
Całe epoki funkcjonowało tabu, trzymające kobietę ściśle w obrębie jej pracy. Mężczyzna samolubnie wybrał pracę przyjemniejszą, zostawiając bardziej rutynową harówkę kobiecie. Mężczyzna zawsze się wstydził robić pracę kobiecą, ale kobieta nigdy nie wykazywała żadnego wstrętu przed robieniem pracy męskiej. Ciekawostką do odnotowania jest to, że zarówno mężczyzna jak i kobieta zawsze pracowali razem przy budowie i urządzaniu domu.
2. Dostosowania na skutek wieku i choroby. Te zmiany są przyczyną następnego podziału pracy. Starym ludziom i kalekom dawno już wyznaczono pracę przy wyrobie narzędzi i broni. Później zostali przydzieleni do prac irygacyjnych.
3. Zróżnicowania oparte na religii. Uzdrawiacze byli pierwszymi istotami ludzkimi, zwolnionymi od pracy fizycznej; byli pionierami klasy profesjonalistów. Kowale byli tą nieliczną grupą, która konkurowała z uzdrawiaczami i magikami. Ich sztuka pracy w metalach sprawiła, że ludzie się ich bali. „Biali kowale” i „czarni kowale” dali początek dawnym wierzeniom w białą i czarną magię. A wierzenie to zostało później dołączone do przesądów o dobrych i złych widmach, o dobrych i złych duchach.
Kowale byli pierwszą, niereligijną grupą, cieszącą się specjalnymi przywilejami. Podczas wojny uznawani byli za neutralnych a ten dodatkowy czas wolny sprawiał, że stawali się, jako klasa, politykami prymitywnego społeczeństwa. Jednak na skutek ordynarnych nadużyć tych przywilejów kowale zostali powszechnie znienawidzeni a uzdrawiacze nie tracili czasu i podsycali nienawiść do swych konkurentów. Pierwsze walki pomiędzy nauką a religią wygrała religia (przesąd). Po wyrzuceniu z wiosek, kowale prowadzili pierwsze zajazdy, domy zakwaterowania, na obrzeżach osiedli.
4. Pan i niewolnik. Następne zróżnicowanie pracy powstało w wyniku stosunku zwycięzcy do zwyciężonego, a to oznacza początek zniewolenia człowieka.
5. Zróżnicowanie oparte na niejednakowych uzdolnieniach fizycznych i umysłowych. Dalszym podziałom pracy sprzyjały naturalne różnice pomiędzy ludźmi; nie wszystkie istoty ludzkie rodzą się równe.
Wczesnymi specjalistami w wytwórczości byli ociosywacze krzemienia i kamieniarze; później przyszli kowale. Następnie rozwinęła się specjalizacja grupowa; całe rodziny i klany poświęcały się pewnym rodzajom pracy. Jedna z dawniejszych kast kapłańskich, niezależna od plemiennych uzdrawiaczy, wywodzi się zabobonnego kultu, jakim otaczano rodzinę mistrzowskich płatnerzy.
W wytwórczości pierwszą grupą specjalistów byli dystrybutorzy soli kamiennej i garncarze. Kobiety wyrabiały zwykłe wyroby garncarskie, mężczyźni ozdobne. W niektórych plemionach szyciem i tkaniem zajmowały się kobiety, w innych mężczyźni.
Pierwszymi kupcami były kobiety; zatrudniane w charakterze szpiegów, handel prowadziły jako zajęcie uboczne. Niebawem rozwinęło się kupiectwo, kobiety działały jako pośredniczki—maklerki. Potem przyszła klasa handlowców pobierających prowizje, profit od swych usług. W miarę nasilania się wymiany grupowej, przekształciła się ona w handel, a po wymianie towarów przyszła wymiana pracy fachowej.