Od czasu wyłonienia się człowieka z poziomu zwierzęcego—kiedy może on zechcieć czcić swego Stwórcę—do przybycia Księcia Planetarnego, śmiertelne istoty z wolą zwane są człowiekiem prymitywnym. Istnieje sześć podstawowych typów albo ras człowieka prymitywnego i tacy wcześni ludzie pojawiają się kolejno, według porządku kolorów widma, zaczynając od czerwonego. Okres trwania tej wczesnej ewolucji życia jest zróżnicowany na różnych światach i rozciąga się od stu pięćdziesięciu tysięcy lat do ponad miliona lat czasu Urantii.
Kolorowe rasy ewolucyjne—czerwona, pomarańczowa, żółta, zielona, niebieska oraz indygo—zaczynają się pojawiać mniej więcej w tym czasie, kiedy człowiek prymitywny wypracowuje prosty język i zaczyna używać twórczej wyobraźni. W tym czasie człowiek jest już dobrze przystosowany do pozycji wyprostowanej.
Ludzie prymitywni są wspaniałymi myśliwymi i zaciekłymi wojownikami. Prawem tej epoki jest fizyczne przetrwanie najlepiej przystosowanych; rząd w tym okresie jest wyłącznie plemienny. Na wielu światach, podczas wczesnych zmagań rasowych, niektóre rasy ewolucyjne zostają wyniszczone, jak to miało miejsce na Urantii. Te, które zostają, mieszają się zazwyczaj później z importowaną rasą fioletową, ludem adamicznym.
Z punktu widzenia późniejszej cywilizacji, epoka człowieka prymitywnego jest długim, ciemnym i krwawym rozdziałem. Etyka dżungli i moralność pierwotnych lasów nie dotrzymują kroku standardom późniejszych systemów sprawiedliwości—religii objawionej i wyższemu rozwojowi duchowemu. Na normalnych, nie eksperymentalnych światach, epoka ta jest bardzo odmienna od długotrwałych i niezwykle brutalnych walk, charakteryzujących podobną epokę na Urantii. Kiedy wyłonicie się z doświadczeń waszego pierwszego świata, zaczniecie rozumieć, dlaczego na światach ewolucyjnych występują tak długie i bolesne zmagania, a kiedy ruszycie naprzód do Raju, coraz lepiej będziecie pojmować mądrość takich z pozoru osobliwych działań. Niezależnie jednak od wszystkich trudności, przeżywanych we wczesnych epokach wyłaniania się człowieka, osiągnięcia człowieka prymitywnego stanowią znakomity, nawet heroiczny rozdział w kronikach ewolucyjnego świata czasu i przestrzeni.
Wczesny człowiek ewolucyjny jest nieciekawą istotą. Tacy prymitywni śmiertelnicy generalnie są mieszkańcami jaskini albo urwiska. Budują także proste szałasy na dużych drzewach. Zanim zdołają osiągnąć wyższy stopień inteligencji, ich planety zostają czasami opanowane przez gatunki większych zwierząt. Jednak dość wcześnie w tej epoce, śmiertelnicy uczą się rozniecać i podtrzymywać ogień a wraz z rozwojem wyobraźni wynalazczej i ulepszeniem narzędzi, rozwijający się człowiek zaczyna panować nad większymi i bardziej nieporęcznymi od niego zwierzętami. Wczesne plemiona używają również często większych zwierząt latających. Takie olbrzymie ptaki mogą przenieść jednego albo dwu, średnich rozmiarów ludzi, nieprzerwanym lotem na ponad osiemset kilometrów. Na niektórych planetach ptaki te są bardzo pożyteczne, ponieważ posiadają wyższą klasę inteligencji, czasem potrafią mówić i używają wielu słów z języka danego świata. Ptaki te są nadzwyczaj inteligentne, wyjątkowo posłuszne i bardzo przywiązują się do człowieka. Ptaki pasażerskie dawno już wymarły na Urantii, ale wasi wcześni przodkowie ich używali.
Kiedy człowiek nabędzie etycznego osądu, moralnej woli, zbiega się to zazwyczaj z pojawieniem się początków języka. Po osiągnięciu poziomu człowieczeństwa, po pojawieniu się woli u śmiertelnika, istoty ludzkie gotowe są do tymczasowego zamieszkania ich przez Boskie Dostrajacze, a po śmierci wielu z nich jest wybieranych do wiecznego życia i wyznaczanych przez archaniołów do późniejszego zmartwychwstania i zespolenia z Duchem. Archaniołowie zawsze towarzyszą Książętom Planetarnym, a osąd domeny na koniec systemu sprawiedliwości następuje równocześnie z przybyciem księcia.
Wszyscy śmiertelnicy, zamieszkali przez Dostrajacze Myśli, są potencjalnymi czcicielami Boga; zostali „oświeceni prawdziwym światłem” i mają możność poszukiwania kontaktu wzajemnego z boskością. Tym niemniej wczesna, albo biologiczna religia człowieka prymitywnego, jest w znacznej mierze pozostałością zwierzęcego strachu, połączonego ze ignorancką trwogą i przesądami plemiennymi. Przetrwanie przesądów u wielu narodów Urantii jest raczej niepochlebne dla waszego ewolucyjnego rozwoju, przy wspaniałych skądinąd osiągnięciach w rozwoju materialnym. Wczesna religia strachu spełnia jednak bardzo wartościową rolę—łagodzi ognistą naturę istot prymitywnych. Jest ona zwiastunem cywilizacji i glebą dla późniejszego zasadzenia ziaren religii objawionej, przez Księcia Planetarnego i jego duszpasterzy.
Mniej więcej sto tysięcy lat po osiągnięciu przez człowieka pozycji wyprostowanej, przybywa zazwyczaj Książę Planetarny, wysłany przez Władcę Systemu na podstawie meldunku Nosicieli Życia, że wola funkcjonuje, nawet, jeśli stosunkowo niewiele jednostek rozwinęło się do tego poziomu. Prymitywni śmiertelnicy zazwyczaj dobrze przyjmują Księcia Planetarnego i jego widzialny personel; faktycznie bardzo często przypatrują się im z trwogą i szacunkiem, prawie ich czczą, jeśli im się tego nie zabrania.